در فرهنگ دریایی خلیج فارس، آیین اوشار به این معانی آمده است:

• به آب انداختن هر نوع شناور و بارکش دریایی (در بوشهر)
• لنجی که ساخت آن تمام شده و موقع به آب انداختن آن است (در بندر کنگ)

درواقع آیین اوشار سلسله اعمالی ست که مردم سواحل خلیج فارس از زمان شروع ساخت تا به آب انداختن جهاز انجام می دادند، تا به گونه ای به آب انداختن جهاز تازه را جشن بگیرند و نحسی را از این جهاز و مسافران آن دور کنند.

آیین اوشار چگونه اجرا می شده؟

در گذشته، زمانیکه مردان مشغول ساختن جهاز جدیدی بودند کسی را شبانه روز به نگهبانی از جهاز می گذاشتند تا زنی از روی چوب اصلی وسط لنج عبور نکند. چراکه این مردمان اعتقاد داشتند این کار با خود نحسی به همراه دارد و بدین ترتیب، هرسال چند تن از خدمه جهاز خواهند مرد! پس از اتمام ساخت جهاز، صد تا دویست نفر از مردان، جهاز را به پهلو حمل می کردند و طی مراسمی به دریا می انداختند. برای این کار از قرقره هایی یه نام “گافیه”، استوانه های چوبی و حصیرهای بافته شده از برگ نخل استفاده می شده.
حمل جهاز به سوی دریا و به آب انداختن آن بین سه تا چهار هفته طول می کشیده و در روز آخر که جهاز را به آب می انداختند، مردم با خوشحالی به طرف صاحب جهاز یا ناخدا می رفتند و او را روی دست بلند می کردند و به دریا می انداختند. وقتی همه چیز برای حرکت آماده می شد، مردم آوازی به نام “صلی” سرمیدادند  و صاحب جهاز حیوانی را قربانی می کرد و پوست آن را به بدنه ی جهاز می چسباند.

صلی خوانی

آواز صلی، آوازی ست که یک نفر صلی خوان، بر جهاز می خواند و بقیه پاسخ می دهند. متن این آواز عربی است و در مدح خداوند و پیامبر مسلمین خوانده می شود. صلی خوانی تا رسیدن جهاز به آب ادامه داشت و همچون یامال خوانی، مردمی که جهاز را حمل می کردند با آوای نهمه های صلی، حرکت خود را تنظیم و هماهنگ می کردند. بدین شکل که حرکت یک بار روی سینه و یک بار به سمت عقب بود و جهاز در یک مسیر زیگزاگ به دریا برده می شد.

اهمیت آیین اوشار در ارزش آیینی بخشیدن به جهاز تازه ساخته شده است، چراکه تا به حال جهازی با آن نام وجود نداشته است. همچنین، وقتی جهاز درحال ساخته شدن است در جهت شرق به غرب و بی ارتباط به دریا قرار دارد و تنها در روز مراسم اوشار به سمت دریا (جنوب) تغییر جهت می دهد و گویی جهاز با مراسم اوشار است که ارتباط خود را با دریا پیدا می کند. آیین اوشار، علاوه بر معنا بخشیدن به جهاز تازه ساخته شده، به ایجاد همبستگی اجتماعی نیز کمک شایانی می کند؛ اما متاسفانه این مراسم در حال حاضر به دلیل ساخته نشدن جهازهای بزرگ همچون بوم، و از رونق افتادن تجارت دریایی به شیوه ی سنتی، به دست فراموشی سپرده شده و دیگر اجرا نمی شود.